KAMPANIA WYBORCZA I KAMPANIA REFERENDALNA – od dnia ogłoszenia uchwały Sejmu RP o zarządzeniu referendum ogólnokrajowego do dnia 13 października 2023 r. trwa zarówno kampania wyborcza (art. 124 Kodeksu wyborczego), jak i kampania referendalna (art. 38 ustawy o referendum ogólnokrajowym).

Agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób. Kampanią referendalną jest natomiast prezentowanie swojego stanowiska przez obywateli, partie polityczne, stowarzyszenia, fundacje oraz inne podmioty w sprawie poddanej pod referendum.

Przepisy określają ograniczenia prowadzenia agitacji wyborczej i kampanii referendalnej oraz konsekwencje ich naruszeń, w tym wynikające z przepisów karnych.

Komitety wyborcze prowadzą na zasadzie wyłączności kampanię wyborczą na rzecz kandydatów oraz pokrywają wszelkie wydatki ponoszone w związku z zarządzonymi wyborami ze swoich źródeł własnych. Podmioty uczestniczące w kampanii referendalnej pokrywają ponoszone przez siebie wydatki z własnych źródeł.

Jednoczesne trwanie kampanii wymaga od uczestników obu kampanii ścisłego rozgraniczenia działań do nich należących:

  • wszystkie podmioty uczestniczące w kampanii referendalnej obowiązane są ściśle stosować się w swoich działaniach do ustawowej definicji danej kampanii, a przekaz powinien być ograniczony wyłącznie do prezentowania swojego stanowiska w sprawie poddanej pod referendum
  • komitety wyborcze nie mogą uczestniczyć w kampanii referendalnej;
  • uczestnicy nie mogą przekraczać granic prezentacji swojego stanowiska w sprawie poddanej pod referendum
  • niedopuszczalne jest prowadzenie w ramach kampanii referendalnej faktycznej agitacji wyborczej, czyli podejmowanie jakichkolwiek działań mających charakter publicznego nakłaniania lub zachęcania do głosowania w referendum w określony sposób;
  • znaczenie ma bezwarunkowe przestrzeganie przez komitety wyborcze i podmioty uczestniczące w kampanii referendalnej przepisów określających zasady oznaczania materiałów wyborczych/referendalnych.

Następstwem naruszenia zasady nieprowadzenia agitacji wyborczej przez podmioty uczestniczące w kampanii referendalnej może być uznanie, że podmioty te świadczą nieodpłatnie usługi na rzecz komitetów wyborczych (opodatkowane, nieodpłatne świadczenie plus sankcje).